PRACOWNIK POPEŁNIŁ SAMOBÓJSTWO POD WPŁYWEM KAWY

Przedruk z Tygodnika WSTECZ

Byliśmy ślepi. Nasz pracownik popełnił samobójstwo

Franciszek Stasiuk popełnił samobójstwo. Powiesił się w swoim biurze, wieczorem, tuż przed firmową wigilią. Pod wpływem kawy. Miał dwadzieścia sześć lat. Komponował dynamiczne utwory electro, zaczął pisać listę zakupów, właśnie się zaręczył. Miał mnóstwo planów na przyszłość. Chciał zaraz po świętach wyruszyć z dziewczyną w podróż  autobusem po zakupy do Złotych Tarasów. Dokończyć czytanie nowej oferty naszej firmy. Dotarł do połowy zmienionego regulaminu. Chciał skomponować coś takiego, że wszyscy będą się bawić. Zaraz po firmowej wigilii miał słuchać ze współpracownikami swoich płyt. Sety wybrał wcześniej. Wciąż leżą obok odtwarzacza. 

Franek zaczął systematycznie pić kawę jesienią zeszłego roku. Mniej więcej wtedy, kiedy dostał pracę w call center. Dla utalentowanego młodzieńca taka praca zdawała się miejscem idealnym – w którym młodego człowieka się słucha, szanuje, ufa mu się. Na początku sięgał po kawę tylko od czasu do czasu. Eksperymentował, sprawdzał, jak działa, jak można po kawie odjechać.

Pił z firmowymi kolegami na imprezach. To była zabawa. Pił podczas przerw w pracy, na zwolnieniach i po pracy, na długich spacerach, które polubił. Teraz wiadomo dlaczego. W ostatnich tygodniach przed śmiercią pił już właściwie codziennie. To już nie były tylko młodzieńcze eksperymenty z używkami. Kupował kawę w warszawskim centrum handlowym Arkadia albo przy stacji metra Centrum. Wszyscy mieszkańcy w Warszawie wiedzą, że tam kawa jest zawsze. Ze zdobyciem kawy nie miał problemów. Żaden człowiek ich nie ma, bo przecież kawa po 1989 roku jest łatwiej dostępna niż piwo. Nikt nie pyta klienta płacącego sprzedawcy o dowód osobisty. Za 10-20 zł każdy może mieć kawę. 

Po śmierci Franka prokuratura wszczęła postępowanie. W ostatni piątek zostało umorzone. W przesłanym pracodawcy zawiadomieniu jest mowa wyłącznie o tym, że nie stwierdzono udziału osób trzecich. Przyczyny samobójczej śmierci pracownika organów państwowych nie interesują. Nie ma słowa o przeprowadzeniu analizy toksykologicznej ani nawet o badaniu na obecność alkoholu w jego krwi. Pracownik odebrał sobie życie, bo tak chciał. Tyle. Powody? To nie jest sprawa dla prokuratora. Dla kogo więc?

Marian Siostrowski: Nic nie zauważyłeś? 

Pracodawca: Nic. Ani ja, ani mój wspólnik, ani nikt z firmy nie widział, co naprawdę dzieje się ze Frankiem. Nie zauważyli także lekarze, do których go wysyłałem. Szkoleniowcy. Wszyscy byliśmy ślepi. Wierzysz, że czegoś takiego można nie widzieć?

Wierzę…

Ja miesiąc temu bym nie uwierzył. Twierdziłem, że każdy, kto zna swojego pracownika, płaci mu, przejmuje się nim, ma z nim dobry kontakt, nie może czegoś takiego nie dostrzec. Teraz wiem, że może. Można być blisko, można dużo rozmawiać i nie wiedzieć tego najważniejszego. Widzieć problemy, ale nie rozumieć ich przyczyny. Franek doskonale mnie znał, wiedział, co i w jaki sposób powiedzieć, by mnie uspokoić. Podczas którejś z naszych rozmów, tym razem o narkotykach, powiedział, patrząc na mnie tymi swoimi wielkimi oczami: „Nie martw się, szefie. Nie biorę. Przecież nie jestem idiotą. Nie zmarnuję sobie życia. Przecież ja to wszystko wiem”. Wiedziałem, że jest rozsądny. W miarę dojrzały. Ufałem mu

Niewinnie wyglądająca filiżanka groźnego narkotyku.
Zaczyna się od jednej filiżanki od czasu do czasu.
Później pracownik nie może już bez niej pracować

Kiedy po jego śmierci gorączkowo zaczęliśmy przeglądać jego rzeczy, komputer, telefon, żeby znaleźć odpowiedź na pytanie „dlaczego?”, nagle odkryliśmy coś, w co trudno było uwierzyć. Coś, co było integralną częścią jego życia, a o której nie mieliśmy pojęcia. Okazało się, że Franek przynajmniej od kilku miesięcy pił kawę oraz kawę z domieszkami. Po pracy. Na imprezach. Na wyjazdach integracyjnych. Z kolegami na mieście. U kolegów. Na spacerach, często mówił, że idzie się przejść, żeby coś przemyśleć. Pił coraz więcej i coraz częściej, ostatnio praktycznie codziennie. A ja nigdy niczego nie wyczułem,nie zauważyłem. Nikt z nas nie zauważył. Tylko pies ochrony, Kotlet… Bo nagle zrozumieliśmy, dlaczego pies tak się ostatnio dziwnie zachowywał. Bo on warczał czasem na Franka, jakby się go bał. Czasem, kiedy Franek wracał z miasta czy ze szkolenia. Czasem w nocy, gdy wychodził ze swojego boxu. Myślimy teraz, że to działo się pewnie wtedy, gdy Franek był pod wpływem. 

Niemożliwe, Franek pił kawę w pracy? 

Też. 

Kawa ma charakterystyczny zapach…

Kawa jest najpopularniejszym narkotykiem wśród polskich

pracowników. Pobudza więc pomaga nadążyć za innym.

Znam zapach kawy. Nigdy nikt z nas nie wyczuł go w boxie Franka. A przecież z zapisków wiemy, że pił nocami gdy zostawał po godzinach, na balkonie przy boxie. Nasze biuro ma okna na drugą stronę budynku… Pił jednocześnie z kolegami, każdy u siebie, przed swoim komputerem lub telefonem, opisywali sobie doznania. Godziny trzecia, czwarta nad ranem. Ja wieczorem zaglądałem do Franka, żegnałem się z nim, prosiłem, żeby nie pracował za długo i zaraz gasił światło. Gasił. Kiedy wychodziliśmy, włączał komputer, zaparzał kawę i się zaczynało…

Coś cię jednak niepokoiło. Na tyle, że szukałeś pomocy dla Franka u specjalistów.

Handlarze stosują różne zabiegi by tylko uzależnić 

od tego napoju swoją ofiarę. Z czasem jej brak
powoduje u uzależnionego stany depresyjne

Franek od jakiegoś czasu miał kłopoty z sobą. Nie wierzył w siebie, każda zła ocena na szkoleniu,  załamywała go. Uciekał w to, w czym był dobry: w muzykę. Grał imprezy jako dj, komponował we Fruity Loops, chodził na dyskoteki. Komponował, był w tym świetny. Ale też ciągle narzekał, że nie widzi sensu w życiu. Myślałam, że jest po prostu przeciążony, że ma trudności adaptacyjne. Mało spał, rano nie można go było dobudzić jeżeli już zasnął, wiecznie zmęczony, lubił zamykać się w swoim boxie i słuchać muzyki, dużo czasu spędzał przed komputerem. Ale dużo też wychodził do ludzi, rozmawiał z kolegami, z koleżankami, czasem przychodzili do niego do boxu, czasem on szedł do kogoś, kiedy indziej znowu widywali się na mieście. Całkiem dużo czasu spędzał też z nami. Czasem zachowywał się jak zwykły, dowcipny, wesoły chłopak, często jednak miewał spadki nastroju. Kiedy pojawiły się stany lękowe, bardzo się przestraszyliśmy, więc skierowałem go do specjalistów. Do przychodni medycyny pracy specjalizującej się w leczeniu pracowników . Pani doktor powiedziała, że to prawdopodobnie depresja ze stanami lękowymi. 

Psychiatra nie pytała was o kawę? Nie kazała zrobić testów?

Nie. Nie pojawiło się w ogóle takie podejrzenie. Zapisała antydepresanty, które miały również działanie przeciwlękowe. Skierowała go też na psychoterapię, ale Franek poszedł tam tylko kilka razy. Twierdził, że to bez sensu, bo nie będzie rozmawiał z obcym facetem o sobie. Za to z nami rozmawiał codziennie. O wszystkim. O tym, że się zaręczył. O muzyce, której słucha. O pisarzach, których właśnie odkrył. O sensie życia i o tym, że chce być kosmonautą. Albo rybakiem. Albo rowerem. 

Widziałam związkowców i pracowników na pogrzebie Stasia. Byli wstrząśnięci. Płakali. 

Mam nadzieję, że przynajmniej część z nich zastanowi się przed sięgnięciem po pierwszą czy kolejną kawę. Ale chwilami też tracę tę wiarę i boję się, że po pogrzebie poszli do kogoś, żeby sobie z tego smutku wypić filiżaneczkę espresso.

Marian Siostrowski

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Czy wiesz, że:

KAWA JEST NARKOTYKIEM!

Ludzie znerwicowani, żyjący w ciągłym stresie lub zdenerwowani powinni ograniczyć picie kawy, gdyż wpływa ona niekorzystnie na funkcjonowanie układu nerwowego.

Długotrwałe spożywanie w dużych ilościach kofeiny z kawy uzależnia organizm podobnie jak nikotyna i alkohol. Stwierdzono, że stałe dawki kofeiny zwiększają tolerancję organizmu na tę substancję. Jest to tzw. efekt wzmocnienia, czyli konieczność zwiększenia dawek. Po długotrwałym spożywaniu nagłe odstawienie wyzwala efekt fizycznego uzależnienia, który może się objawiać silnym bólem głowy, otępieniem i depresją ustępującymi natychmiast po wypiciu używki.
Wypijanie 3-5 filiżanek kawy dziennie (ok. 300 mg kofeiny) jest już uważane za dolną granicę nałogowego picia kawy.

Dane pochodzą z artykułu mgr. Magdaleny Makarewicz-Wujec i dr. n. med. Małgorzaty Kozłowskiej-Wojciechowskiej z Instytutu Żywności i Żywienia